Ukrayna ile Rusya arasında yapılması planlanan doğrudan barış görüşmeleri, Moskova’nın şartlarını kamuoyuna açıklamayı reddetmesi nedeniyle belirsizliğe sürüklendi. Kremlin, ABD destekli görüşmelerin başlamasından önce şartlarının gizli kalması gerektiğini vurgularken, Ukrayna tarafı da Rusya’nın önerdiği tarihte görüşmeye katılıp katılmayacağı konusunda net bir taahhütte bulunmadı.
Ukrayna Dışişleri Bakanı Andrii Sybiha, İstanbul’da yapılması planlanan ikinci tur görüşmelere ilişkin olarak, “Görüşmenin anlamlı olması için heyetlerin yetkili olması ve taraflara önceden yazılı belge sunulması gerekiyor” dedi. Kiev, Rusya’dan gelen resmi notun henüz ulaşmadığını bildirirken, Sybiha bu belge teslim edilmeden görüşmelere katılıp katılmayacaklarını doğrulamadı.
Rusya: “Notlar Kamuoyuna Açıklanmayacak”
Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, Cuma günü yaptığı açıklamada, “Herhangi bir belge kamuoyuyla paylaşılmayacak. Rus ve Ukrayna heyetlerinin hazırladığı taslaklar, İstanbul’daki ikinci tur görüşmelerde ele alınacak” dedi. Rusya’nın daha düşük düzeyli bir heyetle de olsa İstanbul’da hazır bulunacağını ve şartların kamuoyuna açıklanmadan tartışılabileceğini belirtti.
Tatiana Stanovaya gibi uzmanlar ise Rusya’nın belgeleri son ana kadar gizli tutma stratejisini, görüşme öncesi eleştirilerden kaçınmak için uyguladığı görüşünde. Kremlin’e yakın bazı analistler ise, eğer bu tur görüşmeler başarısız olursa, Rusya’nın yaz aylarında büyük bir saldırıya geçebileceğini öne sürüyor.
Trump’ın Ekibi ve Türkiye’nin Arabuluculuk Rolü
ABD Başkanı Donald Trump’ın özel Ukrayna temsilcisi emekli Tümgeneral Keith Kellogg, görüşmelerin devam etmesini beklediklerini belirterek, “Ciddi olduğunuzu göstermek için masada olmalısınız” dedi. Kellogg, olası bir sonraki adımın, Trump, Putin ve Zelensky arasında üçlü bir zirve olabileceğini söyledi.
Bu kapsamda Türkiye, üç lider arasında düzenlenecek olası görüşmeye ev sahipliği yapmayı teklif etti. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Kiev ziyaretinde yaptığı açıklamada, “Cumhurbaşkanımız Erdoğan’ın önderliğinde, İstanbul’da yapılacak bir üçlü zirvenin barış sürecine katkı sağlayabileceğine içtenlikle inanıyoruz” dedi. Aynı zamanda Moskova’da üst düzey temaslarda bulunan Fidan, “Müzakere masasında kaldığımız sürece ilerleme mümkündür. Yıl sonuna kadar kalıcı bir barış sağlanabilir” ifadelerini kullandı.
Ukrayna’nın Zor Seçimi
ABD’nin teknik görüşmelere katılım konusunda Kiev’e baskı yaptığı bildirilirken, Ukrayna, Moskova’nın koşulsuz ateşkes çağrılarına sıcak bakmıyor. Özellikle daha önce Rusya tarafından sunulan şartlar arasında, Ukrayna’nın bazı büyük şehirleri terk etmesi ve ordusunun küçültülmesi gibi önerilerin bulunması, Kiev yönetimini rahatsız ediyor.
Zelensky, Rusya’nın elindeki kaynakların büyük çaplı yeni bir saldırı için yetersiz olduğunu öne sürerken, Kursk bölgesinde toplanan yaklaşık 50 bin askerle ilgili, “Amaçları altı mil içeride tampon bölge kurmak olabilir, ancak savunmamız buna izin vermeyecek” dedi.
Öte yandan, Reuters kaynaklı bir habere göre, Rusya’nın barış şartları arasında Batılı ülkelerin NATO’nun doğuya genişlemesini yazılı olarak durdurması da yer alıyor. Ancak NATO’nun böyle bir taahhütte bulunması beklenmiyor. Ukrayna, ittifaka katılımı güvenliği açısından vazgeçilmez görüyor.
